Op het moment dat er weer een maansverduistering, supermaan of bloedmaan aan de hemel verschijnt schiet iedereen die er een foto van wil maken in de stress. Hoe fotografeer je de maan?
Voor het fotograferen van de maan kun je niet op je camera vertrouwen. De maan is namelijk een felle witte bal aan een verder pikzwarte hemel. Je camera probeert automatisch een gemiddeld belichting op basis van deze twee extremen. Hierdoor eindig je meestal met een uitgebeten maan op een alsnog pikzwarte achtergrond.
Als er weer een maansverduistering of bloedmaan aan de hemel verschijnt, word je van tevoren doodgegooid met blogs en fototips die vaak heel oppervlakkig zijn. In deze onderstaande blog geef ik een gratis online foto cursus hoe je de Maan in zijn verschillende vormen, wel goed op de foto kunt krijgen. Vind je het lastig om op de handmatige stand te fotograferen? Lees dan ook deze artikelen: Belichtingsdriehoek toepassen of fotograferen in de M-Stand . Deze artikelen zullen je helpen bij de overstap van automatisch naar handmatig fotograferen
1) – WAAROM HANDMATIG FOTOGRAFEREN?
Bij het fotograferen van de maan kun je de instellingen niet aan je camera overlaten. Gebruik dus niet de automatische lichtmeterstand. Ook niet een diafragmavoorkeuze of sluitertijdvoorkeuze. Stel de sluitertijd, diafragma en ISO handmatig in voor het meest optimale resultaat. De camera het licht automatisch laten meten zal namelijk niet goed werken.
Door het grote zwarte vlak om de maan heen, zal de camera naar de pluskant in stops gaan compenseren en krijg je een witte uitgebeten maan. Het maakt overigens niet uit welk diafragma je gebruikt bij het fotograferen van de maan. In alle gevallen zal de maan scherp zijn. Omdat de meeste lenzen de grootste scherpte (sweet spot) op F8 of F11 hebben, kun je het beste de camera hierop instellen.
2) – WAAROM KAN IK NIET SCHERPSTELLEN?
Stel handmatig scherp en zet in principe je objectief op ‘oneindig’. In de praktijk kun je vaak nog iets voorbij ‘oneindig’ draaien bij het scherpstellen (dit wordt zo gemaakt zodat je ook bij temperatuursverschillen nog de oneindig stand kunt bereiken). Je moet dan vaak net een klein tikje terug. Bekijk dus zeker ook het beeld door de zoeker om te zien of de maan echt scherp is. Je kunt ook de hyperfocale afstand uitrekenen om vanaf dat punt tot oneindig alle scherp te krijgen. Meer uitleg over deze hyperfocale afstand kun je in mijn fotografie cursus lezen.
Een handige tip is het gebruik van live-view. Tijdens het gebruik van live-view kun je op de meeste camera’s op het beeld inzoomen en zo heel nauwkeurig scherpstellen. Gebruik de live-view functie niet al te lang, je sensor wordt hier warm van en kan daardoor meer ruis gaan geven.
3) – INSTELLINGEN VOOR DE JUISTE SLUITERTIJD?
In tegenstelling van wat je gewend bent wanneer je ‘s nachts fotografeert hoef je helemaal geen superlange sluitertijden te hanteren. Het is goed mogelijk om de maan uit de hand te fotograferen. De maan geeft namelijk enorm veel licht af, genoeg om een duidelijke schaduw te laten zien. Vaak is 1/100ste of 1/160ste een prima sluitertijd.
Bij lange sluitertijden zal de maan juist bewogen op de foto komen te staan door de rotatie van de aarde. Dat gebeurd sneller dan je denkt. Een te lange sluitertijd zou zorgen voor bewegingsonscherpte. Die onscherpte krijg je al heel snel, sneller dan je wellicht zal denken. Een sluitertijd van 5 seconden is al genoeg om bewegingsonscherpte te laten zien.
4) – GEBRUIK GEEN AUTOMATISCHE WITBALANS
In de regel geeft een automatische witbalans prima resultaten, maar bij het fotograferen van bijvoorbeeld een bloedmaan kan het weleens verkeerd uitvallen. Een automatische witbalans heeft de neiging om de tinten ‘gemiddeld’ te maken. Met andere woorden: de witbalans zal de overwegend rode tint in de foto proberen te corrigeren. En dat is nou precies iets wat jij niet wilt.
Zet de camera op daglicht of nog liever op bewolkt om zo warm mogelijke tinten te krijgen. Je kunt ook zelf de kleurtemperatuur instellen, als je weet hoe dit op jouw camera werkt. De meest makkelijke manier is gewoon het RAW formaat gebruiken. Hierdoor houdt je de meeste beeldinformatie over voor de nabewerking van de foto. Door je foto’s in RAW op te slaan in plaats van Jpeg kun je achteraf nog het meeste uit je nabewerking halen.
5) – DE JUISTE BELICHTINGSDRIEHOEK?
We hebben onder punt 4 al behandeld waarom een sluitertijd 1/100ste of 1/160ste een prima optie is om de maan te fotograferen. Voor een optimale belichtingsdriehoek hoeven we dus alleen nog het diafragma en de lichtgevoeligheid te bespreken.
Doordat de maan zo ver weg staat heeft jouw diafragma weinig effect als je alleen de maan in beeld hebt. Toch is het slim om je diafragma gewoon iets dicht te knijpen, omdat elke foto op een meer dicht diafragma iets scherper wordt. We noemen dat de zogenoemde ‘sweet spot’ die bij de meeste objectieven rond een diafragma van f 8 zal liggen. Wil je meer weten over de sweet spot van je eigen objectief kijk dan eens op google.
Normaal gesproken zou ik de tip geven om de ISO zo laag mogelijk te houden om ruis te voorkomen. Dit zal misschien niet altijd lukken als jouw foto met de huidige sluitertijd en diafragma te donker wordt. Als dat het geval is, wees dan niet bang om de ISO omhoog te schroeven. wanneer je wat ruis ziet, maar daardoor wel een goed belichte foto hebt, dan is dit altijd de juiste keus. Probeer dan wel een maximum ISO te kiezen. Dat is de ISO waarbij jouw camera niet teveel ruis vertoont om de kwaliteit van de foto ernstig te verstoren. Welke ISO-waarde jij nog acceptabel vindt moet je zelf even uitzoeken. Dit is voor iedereen anders en het verschilt per merk en model camera. Wil je de sterren rond de maan ook op de foto krijgen, gebruik dan een hogere iso-waarde bijvoorbeeld iso 1600 of 3200.
6) – WELK OBJECTIEF GEBRUIK JE?
Een volle of supermaan klinkt misschien groot, maar als je er met je standaardlens een foto van maakt, dan verschijnt hij maar klein op je beeldscherm. Om de maan flink te kunnen vergroten, moet je ook ver in kunnen zoomen. Een goed (super)teleobjectief is dus een aanrader voor het maken van een goede maanfoto. Het objectief moet voldoende beeldkwaliteit bieden om de maan scherp en met details op je sensor te kunnen projecteren.
Heb je bijvoorbeeld alleen maar een 200mm objectief dan kun je eventueel gebruik maken van extenders om dichter bij de maan te kunnen komen. Ook is het natuurlijk goed mogelijk om een foto flink te croppen nadat je de foto hebt gemaakt. Zeker als je de foto alleen maar online wilt tonen dan kun je behoorlijk bijsnijden. Een andere optie is natuurlijk om een objectief tijdelijk te huren!
7) – VOORKOM BEWEGINGSONSCHERPTE
Dat lijkt een voor de hand liggende opmerking maar wanneer je met zulke grote afstanden werkt, heeft de kleinste beweging al effect op de scherpte. Gebruik dus bij voorkeur een stevig statief. Eigenlijk zou dat een van de basis uitrustingen moeten zijn in je fototas. Door met een statief te werken voorkom je elke trilling en juist met een telelens worden die trillingen alleen maar meer uitvergroot.
Een ander belangrijk hulpmiddel is het gebruik van een afstandsbediening of een draadontspanner voor het maken van de foto. Zo sluit je elke trilling uit. Heb je geen draadontspanner? Kies dan voor de zelfontspanner functie van je camera. Gebruik niet de twee seconden stand, maar de volledige tien seconden om zo veel mogelijk trillingen te voorkomen.
De laatste tip gaat over het gebruik van de stabilisatie optie die veel camera’s in de body of in het objectief aanwezig is. Werk je met lagere sluitertijden en met een statief? Zet deze optie dan middels je menu uit! Je camera gaat namelijk beweging compenseren wat er niet is, hierdoor krijg je een onscherpe foto.
EN MIJN BESTE TIP…BEREID JE GOED VOOR!
Je kunt de maan het beste fotograferen terwijl deze zo hoog mogelijk staat. De afstand die het licht dan aflegt door de atmosfeer is dan het kortste. Hierdoor heb je de minste verstoring. Uiteraard is dit lastiger wanneer je ook de omgeving wilt meenemen. Eventueel kun je er voor kiezen om twee foto’s te maken en later de maan in je ‘omgeving’ te plakken.
Het uiteindelijke resultaat is ook erg afhankelijk van de situatie op het moment van de foto. De helderheid van de lucht, de felheid van het maanlicht, de grootte van de maan zijn allemaal omstandigheden die steeds anders zijn. De maan staat op sommige tijden in het jaar dichter bij de aarde en ook is de lucht is gedurende de winter vaak helderder dan in de zomer. Een handige tool om te zien hoe en waar de maan staat is de App Photopills voor Android en Mac. Ondanks dat het om een betaalde app gaat is het mijn absolute persoonlijke favoriet
WIL JE MEER WETEN ?
Volg dan een van mijn succesvolle workshops met een praktische inslag en veel ‘hands on’ informatie in het veld. Geen eindeloze lezingen over techniek maar een toegankelijke en begrijpbare E-reader die je gratis van te voren krijgt opgestuurd! Bereid je thuis in alle rust voor en neem je brandende vragen mee naar een van deze workshops. Ik beantwoord graag je vragen en geef je Tips & Tricks waarmee je verder zult komen. Aan het einde van de workshop ervaar je meer vertrouwen om jezelf verder te ontwikkelen.
