Betere foto’s met een camera statief?

Je hebt een camera, mooie objectieven en allerlei extra accessoires om de mooiste foto’s te maken. En toch,…foto’s zijn onscherp, bewogen of niet creatief genoeg. Dan ben je het belangrijkste vergeten…het camera statief! Een gemiste kans dat vraagt om  het beste advies.

Het best bewaarde geheim van een basisset voor de fotografie is misschien wel het camera statief. Er zijn meer dan genoeg enthousiastelingen die de duurste fotospullen kopen om de mooiste foto’s te kunnen maken maken. Een camera statief hebben ze dan wel eens van gehoord maar met zo’n goede camera is dat toch niet nodig? Tijd om eens uit te leggen waarom ik van mening ben dat een camera statief het allerbelangrijkste accessoire tussen je camera spullen is!

1. Maak betere foto’s

De belangrijkste reden om een camera statief te gebruiken is het mislukken van foto’s. Een minimale beweging kan er al voor zorgen dat een foto niet scherp meer is. Dit komt meestal doordat er een te lange sluitertijd gebruikt wordt of doordat er te weinig licht is voor de jusite instellingen. Wanneer je een teleobjectief gebruikt wordt de kleinste beweging zelfs nog verder uitvergroot zodat de foto eerder bewogen zal zijn.

Er is een eenvoudige basisregel om te kijken of je een foto nog scherp kunt nemen zonder statief: het brandpuntafstand moet kleiner zijn dan de sluitersnelheid in milliseconden. Fotografeer je bijvoorbeeld op 100mm dan moet je sluitersnelheid sneller zijn dan 1/100ste seconde. Heeft jouw camera of objectief beeldstabilisatie dan kun je wellicht net iets verder gaan, maar ook aan deze elektronische hulp zit een limiet. Om niet steeds rekening te moeten houden met de beperkingen en om bewegingsonscherpte te voorkomen is het eerste wat je zou moeten gebruiken het camera statief! je zult merken dat je opeens betere en scherpere foto’s gaat maken.

Wil je een foto als deze maken dan is dat nagenoeg onmogelijk zonder een degelijk camera statief

Bekijk ook mijn Portfolio

2. Waarvoor gebruik je het camera statief

Je zou zeggen dat we dat zojuist hebben uitgelegd maar er is nog een belangrijke vraag te beantwoorden. Voor welke onderwerpen ga je het statief gebruiken en wat wil je ermee bereiken. Zo’n heerlijke dooddoener maar wel belangrijk genoeg om over na te denken. Er is namelijk voor elk specialisme een specifiek statief met zijn eigen eigenschappen en prijskaartje. Budget zal dus ook een belangrijke rol spelen in de keuzes die je zult maken bij de aanschaf van een statief. Het geluk is dat een statief meestal heel lang mee gaat en meerdere camera’s kan overleven. De meeste fotografen hebben meestal een aantal statieven waarover ze beschikking. Investeren in een statief is dus voor het lange termijn en geeft een verbreding van je fotografie onderwerpen.

Het is belangrijk dat je het juiste statief voor jouw doel aanschaft. Ga daarbij niet over één nacht ijs. In de praktijk verslijten veel fotografen twee statieven voordat ze een statief vinden dat helemaal aan hun eisen voldoet. Het kan dan ook verstandig zijn om net iets meer uit te geven dan je in eerste instantie van plan was. Let vooral op het gewicht. Een statief dat niet comfortabel draagt, blijft vaak thuis of in de auto liggen. Daarnaast is kwaliteit (en daarmee de stabiliteit) erg belangrijk. Goedkopere statieven bewegen soms al bij een zuchtje wind of ze kunnen het gewicht van je camera en objectief niet dragen.

3. Waar moet ik op letten bij de aanschaf

De eerste keuze die je zult moeten maken in een lange rij opties die statieven kunnen hebben is het materiaal. Ga je het statief veel buiten gebruiken, in de studio of ga je er veel mee op reis. Er zijn namelijk twee opties die uiteindelijk de prijs en het gewicht zullen bepalen. Kies je voor aluminium of het lichtere carbon! Wie veel buiten in het veld fotografeert voor natuur- en landschapsfotografie zal niet teveel gewicht mee willen dragen dus is een keuze voor het lichtere carbon een beter keuze. Wie veel statisch werk doet waarbij het statief op locatie blijft staan zal eerder voor een goedkopere metalen uitvoering gaan.

Welk materiaal jij moet nemen kan ik natuurlijk niet zeggen.Carbon heeft buiten het gewicht namelijk nog een andere eigenschap; het is duurder dan aluminium. Wil je een heel licht statief dan zul je moeten accepteren dat je meer geld kwijt bent dan voor eenzelfde statief van aluminium. Wanneer je deze keuze hebt gemaakt dan heb je ook de afweging gemaakt waarvoor je het statief gaat gebruiken. Er zijn namelijk ook verschillende soorten statieven. De bekendste is het statief met drie poten (tripod) maar je hebt ook een eenpotige statief (monopod). Je ziet deze monopod statieven vaak in sportfotografie en op plekken waar niet genoeg ruimte is om een (tripod) statief volledig uit te vouwen.

Er zijn natuurlijk ook nog de kleinere statieven die je heel laag bij de grond kunt plaatsen (pocketpod / minipod). De kun je bijvoorbeeld gebruiken voor macro foto’s of je mobiele telefoon. Verder zijn er statieven die je om takken of palen kunt heen wikkelen (Gorillapod). Deze kleinere statieven zijn vooral geschikt voor compactcamera’s, Losse flitsers of camera’s met een niet al te zwaar objectief erop gemonteerd.

4. Een camera statief kan niet zonder een knappe kop.

Bij een goed statief hoort natuurlijk ook een goede statiefkop. Deze koop je in principe altijd los van het statief zelf, een mooi moment om ook hier de beste keuze voor je favoriete fotografie onderwerp te maken. Let erop dat je een statiefkop koopt die bedoeld is voor fotografie en niet voor video gebruik. Er bestaan namelijk verschillen tussen videokoppen en fotografiekoppen. Een videokop is bijvoorbeeld veel meer ontwikkeld om een videocamera rustig te laten bewegen zonder veel te schokken. Voor een fotocamera, waarbij het om een moment opname gaat is dat natuurlijk veel minder relevant.

Er zijn verschillende statiefkoppen waaruit je een keuze kunt maken:

• balhoofd: Dit is een statiefkop waarmee je met één knop/hendel de positie van je camera kan wijzigen. De wat duurdere balhoofden hebben ook een frictieknop, waarmee je de weerstand van het balhoofd kan instellen. Als je dan je camera iets anders wil positioneren dan is het prettig als je de weerstand kan instellen. Een balhoofd is over het algemeen prima om te gebruiken, zeker als je begint is het fijn om je camera met 1 knop te kunnen positioneren. Een balhoofd is over het algemeen een logische keuze voor de meeste fotografen als eerste keuze vanwege zijn flexibiliteit.
• driewegkop: Een driewegkop is minder flexibel. Dit is een kop die op 3 manieren bewogen kan worden: draaien van links naar rechts, kantelen van onder naar boven en je kunt de camera liggend of staand zetten voor een liggende of staande foto. Voor elk van de bewegingen is een ander instelwiel of schroef nodig. Het verstellen kost dus meer tijd dan bij een balhoofd. Wel kun je uiteindelijk wat preciezer werken en worden deze kopen vooral gebruikt bij macro- en portretfotografie.

5. Hoogtes, kolommen en segmenten

Naast gewicht, materiaal en het soort statiefhoofd zijn er nog een paar belangrijke zaken om op te letten bij je statief keuze.

• segmenten: om de benen van het statief uit te schuiven en vast te zetten zijn er 2 systemen: een draaikoppeling of een systeem met klipjes. Die laatste is eigenlijk de beste keuze omdat draaisystemen na verloop van tijd lam raken of kapot gaan. Je zult deze systemen meestal bij de goedkopere serie’s aantreffen. Verder is er een keuze te maken in het aantal segmenten waaruit je statiefpoot bestaat. Normaal gesproken zijn dat zo tussen de 3 en de 4 segmenten maar hoe meer segmenten je hebt, des te meer inlevert qua stabiliteit. Waarom zijn er dan statieven met 4 pootsegmenten? Soms is het dan mogelijk om het statief compacter te maken, zodat het makkelijker vervoert. Compactheid kan dan soms de voorkeur hebben ten opzicht van stabiliteit.

• hoogte: Er is tussen statieven veel verschil in de hoogte of juist laagte die ze kunnen bereiken. Voor algemene toepassingen kan het prettig zijn dat het statief in ieder geval jouw ooghoogte kan bereiken. Je hoeft dan niet steeds te bukken als je door je lens wilt kijken. Een statief dat heel hoog kan, brengt ook vaak meer gewicht met zich mee. Vraag je dus van tevoren goed af of je deze extra hoogte ook nodig hebt.
• Middenkolom: Een statief heeft vaak ook een middenzuil of middenkolom. Deze is bij de goedkopere modellen vaak in hoogte verstelbaar met een draaislinger. Bij de luxere statieven kun je de zuil zelf verschuiven en dan vastdraaien of vastklikken. De middenzuil is het minst stabiele gedeelte van je statief. De voorkeur is daardoor om het middenkolom helemaal niet te gebruiken om hoogte te realiseren. Sommige statieven hebben de mogelijkheid om de middelzuil te draaien en onder je statief te hangen. Dit kan handig zijn voor macrofotografie doordat je met de middenkolom heel laag bij de grond kunt fotograferen.

Gebruik je middenkolom bij macrofotografie

6. Let op het stabiliteit en draagvermogen.

Ieder statief heeft een maximaal draagvermogen. Als je eens goed naar je camera kijkt dan zijn er nogal wat onderdelen die het nodige gewicht met zich meebrengen. Denk maar eens aan de camerabody, batterijgrip, tele-objectief, geheugenkaart, batterij, flitser, en dan rekenen we het balhoofd voor je statief nog niet eens mee. Alles moet natuurlijk wel door je tripod of monopod gedragen kunnen worden. Beb je een te licht statief of statiefhoofd, dan zullen de poten op een gegeven moment bezwijken of het balhoofd zal verzaken. Natuurlijk zal dat gaan gebeuren op de momenten dat je het juist dan niet wilt.

Er zit dus een maximumgewicht aan het statief en de kop die je kiest. Vanzelf sprekend is de prijs daarop van invloed. Alles heeft een maximum en is zo sterk als de zwakste schakel. Als jouw statief 15 kilo kan dragen maar je kop maar 5 kilo, dan is je maximale belasting dus ook 5 kg. Dat is natuurlijk zonde van het duurdere statief maar eigenlijk best wel logisch. Om te voorkomen dat je deze fout maakt is het goed om een vuistregel te hanteren. Het makkelijkste rekenen voor het maximale gewicht is met een factor 3. Is je gehele camera opstelling dus maximaal 5kg, dan moeten je statief en balhoofd zo’n 15 kg kunnen dragen. Vergeet niet dat je in de toekomst vaak ook nog naar grotere objectieven wilt. Een statief met groot draagvermogen is dan echt iets om bij de aanschaf in je achterhoofd te houden

7. Kwaliteit boven kwantiteit

Wie dit artikel een beetje goed heeft doorgelezen zal tot dezelfde optelsom komen, goedkoop = duurkoop. Kwaliteit komt met een prijskaartje en bij statieven gaat die regel zeker op. Neem niet genoegen met een goedkoper camera statief als die niet aan al je wensen voldoet. Prijs is namelijk niet altijd belangrijk en doorsparen is dan vaak een betere optie om toch dat duurdere statief aan te schaffen. In de praktijk zul je ervaren dat de meerwaarde merkbaar zal zijn en het de investering waard is.

Er is niet frustrerender dan op een mooi moment, tijdens het perfecte tijdstip, in de ideaalste omstandigheden een mislukte foto te maken. Je zult niet de eerste fotograaf zijn die thuiskomt, zijn foto’s op de computer zet en tijdens het bekijken erachter moet komen dat hij zijn ‘perfecte plaatje’ kan weggooien. Simpel en alleen om het feit dat er geen camera statief is gebruikt, de foto is onscherp en bewogen. Dan heb ik het nog niet eens over die mooie zonsondergang die je moet laten schieten doordat je niet met een lange sluitertijd kan werken ;-). Kies dus voor het ideale statief en maak een keuze voor kwaliteit in plaats van kwantiteit!

Een camera statief helpt je ook bij het fotograferen van geweldige zonsondergangen en opnames met extreem lange sluitertijden.

Terug naar fotoblog